BẢO DƯỠNG THÙNG LẠNH: NHỮNG LỖI HAY GẶP VÀ CÁCH KHẮC PHỤC HIỆU QUẢ NHẤT

1. Tầm quan trọng của việc bảo dưỡng thùng lạnh định kỳ

Thùng lạnh là bộ phận giữ vai trò sống còn đối với mọi xe tải đông lạnh, vì nó quyết định khả năng duy trì nhiệt độ, chất lượng bảo quản và độ an toàn của hàng hóa. Dù chở hải sản, nông sản, thực phẩm tươi sống, dược phẩm hay các mặt hàng cần kiểm soát nhiệt độ đặc biệt, thùng lạnh phải giữ được độ kín tuyệt đối và khả năng cách nhiệt ổn định. Nhưng trong quá trình vận hành, thùng phải chịu những tác động liên tục như thay đổi nhiệt độ môi trường, đóng mở cửa nhiều lần, nước đá tan thấm xuống sàn, tác động va đập của hàng hóa hoặc độ ẩm cao khiến lớp cách nhiệt suy giảm. Đây là những nguyên nhân khiến thùng lạnh dần xuống cấp, mất nhiệt, gây tốn nhiên liệu và làm máy lạnh hoạt động quá tải.

Việc bảo dưỡng định kỳ không chỉ giúp duy trì khả năng giữ nhiệt tốt mà còn tránh được những hư hỏng lớn. Khi thùng lạnh xuống cấp, máy lạnh sẽ phải chạy liên tục để bù nhiệt, dẫn đến tiêu hao nhiên liệu, giảm tuổi thọ dàn nóng – dàn lạnh và dễ khiến xe phải dừng đột xuất để sửa chữa. Bảo dưỡng thùng lạnh còn giúp kiểm soát độ an toàn vệ sinh trong khoang thùng, tránh tình trạng phát sinh mùi, nấm mốc hoặc vi khuẩn gây ảnh hưởng đến chất lượng thực phẩm. Quan trọng hơn, chủ xe sẽ tiết kiệm đáng kể chi phí vì phát hiện sớm vấn đề nhỏ trước khi trở thành hỏng nặng. Một chiếc thùng lạnh được chăm sóc đúng cách sẽ giúp xe hoạt động hiệu quả, chạy ổn định nhiều năm, đảm bảo khả năng vận chuyển xuyên suốt và giữ đúng chất lượng hàng hóa như yêu cầu.

2. Những lỗi thường gặp ở thùng lạnh trong quá trình sử dụng

Trong thực tế vận hành xe tải đông lạnh, có một số lỗi xuất hiện rất thường xuyên và gây ảnh hưởng lớn đến khả năng giữ lạnh. Lỗi phổ biến nhất là thùng bị thoát hơi do ron cửa lão hóa, cửa bị cong hoặc lớp cách nhiệt bên trong bị suy giảm. Khi ron cửa cứng lại hoặc bị nứt, cửa thùng không còn đóng kín như ban đầu, khiến hơi lạnh thoát ra ngoài. Lúc này, dù máy lạnh vẫn chạy nhưng nhiệt độ trong thùng khó đạt mức cài đặt, làm máy phải hoạt động liên tục để bù nhiệt, gây tiêu hao nhiên liệu và khiến hệ thống lạnh nhanh xuống cấp. Thùng bị hở cũng làm độ ẩm bên trong tăng, tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển và làm giảm chất lượng hàng hóa.

Một lỗi khác cũng rất phổ biến là sàn thùng bị đọng nước. Điều này thường xảy ra khi hệ thống thoát nước bị nghẹt hoặc sàn inox bị xuống cấp, không còn độ dốc như thiết kế ban đầu. Nước đọng lâu ngày sẽ gây mùi, làm trơn trượt, hư sàn và thấm vào lớp cách nhiệt bên dưới, khiến thùng lạnh mất khả năng duy trì nhiệt độ ổn định. Ngoài ra, các va đập trong quá trình chất hàng dễ khiến vách composite bị trầy, móp hoặc thủng. Những vết thủng nhỏ ban đầu có thể không ảnh hưởng nhiều, nhưng theo thời gian sẽ khiến lớp cách nhiệt bị thấm nước, giảm khả năng cách nhiệt và làm thùng lạnh xuống cấp nhanh.

Một lỗi cũng thường gặp là cửa thùng bị khó đóng, bị xệ bản lề hoặc khóa cửa lệch. Khi cửa không khít, hơi lạnh thoát ra ngoài rất nhanh và máy lạnh chạy không hiệu quả. Một số chủ xe nghĩ rằng máy lạnh yếu, nhưng phần lớn nguyên nhân lại đến từ chính thùng không đủ kín. Và cuối cùng, trong nhiều trường hợp, máy lạnh hoạt động yếu hoặc không xuống nhiệt không phải do hư dàn lạnh hay thiếu gas, mà do thùng lạnh xuống cấp, hở nhiệt hoặc bị thấm nước lớp cách nhiệt khiến máy lạnh hoạt động quá tải mà không hiệu quả.

3. Cách khắc phục những lỗi thùng lạnh hiệu quả nhất

Đối với tình trạng thùng bị thoát hơi hoặc giữ nhiệt kém, cách khắc phục hiệu quả nhất là kiểm tra toàn bộ độ kín thùng, bao gồm ron cửa, bản lề, khóa cửa và các mối nối giữa vách – sàn – trần. Trong nhiều trường hợp, chỉ cần thay ron cửa mới hoặc căn chỉnh lại bản lề là thùng có thể giữ nhiệt tốt trở lại. Nếu lớp cách nhiệt bên trong đã bị thấm nước hoặc xuống cấp, cần mở ra để xử lý hoặc thay mới phần panel cách nhiệt. Việc này giúp phục hồi khả năng giữ nhiệt như ban đầu và tiết kiệm đáng kể chi phí vận hành.

Đối với lỗi nước đọng trong thùng, giải pháp quan trọng nhất là xử lý hệ thống thoát nước. Cần vệ sinh lỗ thoát nước, kiểm tra độ dốc sàn và thay mới sàn inox nếu bị lủng hoặc gỉ. Khi sàn không còn đảm bảo, nước sẽ ngấm xuống lớp cách nhiệt và gây hư hỏng lan rộng. Việc xử lý triệt để từ gốc giúp tránh được những hư hỏng phức tạp về sau. Với các vách composite bị trầy xước hoặc thủng, có thể trám keo chuyên dụng hoặc thay miếng panel mới tùy theo mức độ. Điều quan trọng là không để vách bị thấm nước trong thời gian dài vì sẽ làm lớp cách nhiệt giảm chất lượng nhanh chóng.

Đối với cửa thùng bị hở hoặc cong, giải pháp phổ biến là thay ron cửa mới và chỉnh lại bản lề để cửa đóng kín. Nếu cửa bị cong nặng hoặc biến dạng do va chạm mạnh, nên thay cửa mới để đảm bảo độ kín. Một cửa thùng kín tốt giúp máy lạnh hoạt động đúng công suất và tiết kiệm nhiên liệu đáng kể.

Cuối cùng, khi máy lạnh không xuống nhiệt, cần kiểm tra đồng thời cả thùng và hệ thống lạnh. Nếu thùng đã được xử lý nhưng máy vẫn yếu, lúc đó mới kiểm tra dàn nóng, dàn lạnh, gas lạnh hoặc hệ thống điện. Việc kiểm tra đúng thứ tự giúp tránh sửa sai, sửa tốn kém.

4. Kinh nghiệm giúp thùng lạnh bền hơn và hoạt động ổn định

Để thùng lạnh sử dụng bền bỉ trong nhiều năm, chủ xe nên duy trì thói quen vệ sinh thùng sau mỗi chuyến hàng. Việc rửa sạch và để thùng khô giúp loại bỏ mùi hôi, hạn chế nấm mốc và bảo vệ lớp vách composite khỏi bị ăn mòn. Ron cửa cũng cần được kiểm tra thường xuyên vì đây là bộ phận ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng giữ nhiệt. Chỉ cần ron cửa cứng lại hoặc nứt nhẹ là nhiệt độ bắt đầu thoát ra ngoài. Kiểm tra định kỳ 1–2 tháng/lần giúp phát hiện sớm và thay thế kịp thời.

Ngoài ra, khi chất hàng, nên hạn chế để đồ vật sắc nhọn va đập vào vách thùng vì chỉ cần một vết thủng nhỏ là lớp cách nhiệt có thể bị ảnh hưởng. Nhiều chủ xe còn có thói quen chất hàng quá tải, khiến sàn thùng bị móp, vách bị căng và lớp panel chịu lực vượt mức thiết kế. Điều này làm thùng lạnh xuống cấp nhanh hơn và giảm khả năng giữ nhiệt đáng kể. Việc vận chuyển đúng tải không chỉ bảo vệ thùng mà còn bảo vệ cả hệ thống lạnh, lốp và chassis xe.

Chủ xe cũng nên kiểm tra định kỳ sự hoạt động đồng bộ giữa thùng và máy lạnh. Một thùng lạnh kín nhưng máy lạnh yếu thì cũng không đạt hiệu quả. Ngược lại, máy lạnh mạnh nhưng thùng bị hở thì cũng không thể xuống nhiệt. Kiểm tra toàn bộ tại xưởng uy tín 6 tháng/lần giúp đảm bảo xe hoạt động ổn định, đúng công suất và giữ hàng hóa an toàn trong mọi chuyến đi.

────────────────────